Slimme en beweeglijke planten

Onlangs vertelde dr. Hans Breeuwer, als bioloog verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, op de radio over een baanbrekend experiment. Onderzoekers van de Oxford University in Engeland en het Tel-Hai College in Israël ontdekten dat planten ‘slimmer’ zijn dan we denken. De wortels van erwtenplantjes ‘kozen’ namelijk voor de grond waarin ze niet constant dezelfde (lage) hoeveelheid meststoffen kregen, maar waar ze kans maakten op een hogere dosering.

Groei, bloei en risicomanagement

Planten zijn levende organismen – dat weet iedereen. Geef ze grond, water en licht en ze groeien en bloeien. Ook reageren ze op snoei, door het vormen van nieuwe takken en knoppen. Maar ze kunnen blijkbaar dus zelfs aan ‘risicomanagement’ doen. De wetenschappers verdeelden de worteltjes van erwtenplantjes over twee potten met aarde. In de ene pot kregen ze regelmatig een kleine hoeveelheid mest, in de andere af en toe een flinke hoeveelheid mest. Wat bleek? De planten verkozen de pot waar ze kans maakten op de hogere dosering en vormden daar veel meer wortels. Planten zijn dus ‘slimmer’ dan we dachten.

Beweeglijke types

Voor mensen die van verrassende, beweeglijke planten houden hier een paar bekende en minder bekende aanraders:

• Zonnebloemen. Zoals bekend draaien deze met de zon mee, maar dat doen ze alleen in de groeifase, als hun bloemknoppen nog niet geopend zijn. Je kunt deze vrolijke zomerbloeiers in maart binnen voorzaaien en in april en mei buiten ter plekke in de tuin zaaien.
• Kruidje-roer-mij-niet (Mimosa pudica) is een kruidachtige, niet winterharde plant waarvan de bladstengel zich naar de stam draait en de fraaie geveerde blaadjes sluiten als je deze aanraakt of als ze door de wind geprikkeld worden. Na een paar minuten strekken de stengels zich weer en vouwen de bladeren zich weer open. Ook ’s nachts sluiten de blaadjes zich. De tropische plant bloeit in juli en augustus met paarse of roze bloempjes en is in onze contreien vooral geschikt als kas-, serre- of kamerplant.
• De venusvliegenval (Dionaea muscipula) is ook zo’n wonderlijke, exotische plant. Hij vangt kleine insecten en spinnen in de bladeren die uit twee delen bestaan en snel kunnen dichtklappen. Hij lokt zijn prooi door een zoete, nectarachtige substantie af te scheiden aan de randen van de bladeren. Tussen de twee bladhelften zijn per blad drie tot negen voelhaartjes aanwezig. Als een haartje binnen circa 20 seconden twee of meer keer wordt aangeraakt, klappen de bladeren dicht. De kamerplant groeit langzaam en gedijt het best als je hem vochtig houdt en van regenwater voorziet.
• Calathea’s zijn kamerplanten met groot, decoratief blad met de mooiste vormen, kleuren en patronen. Elke avond sluiten de bladeren zich met zacht geritsel, om zich bij de eerste zonnestralen weer open te vouwen.